સોમવાર, 12 ઑગસ્ટ, 2019

અલ્લારખાં: ચીંથરે વીંટયું રતન!! આર્તનાદ (ભાગ ૪)

અલ્લારખાં: ચીંથરે વીંટયું રતન!!
આર્તનાદ (ભાગ ૪)
******

"હેલો.. અલ્લારખાં કે પપ્પા બોલ રહે હો?" શાળા છૂટી ગઈ હોવા છતાં ધો.૧માં ભણતા નાનકડા અલ્લારખાંને કોઈ લેવા ન આવ્યું. એટલે મેં એના પપ્પાને ફોન કર્યો! (નામ જાહેર કરી શકાય એમ ન હોઈ બાળકનું નામ 'અલ્લારખાં' રાખું છું, કારણ કે આવા બાળકોને ભગવાન જ રાખતા હોય છે!)

"હાં સાહબ.. ક્યાં હુવા?"

"અરે સ્કૂલ છૂટ ગઈ ફિરભી કોઈ ઉસે લેને નઈ આયા ઇસલિયે ફોન કિયા.." મેં કહ્યું.

"દસ મિનિટ લગેગી.. મેં આ રહા હું."

"જલ્દી આઓ.. સબ ચલે ગયે હૈ!" મેં કહ્યું. સામેથી ફોન કટ થયો.. અને હું એ નાનકડા બાળકની સાથે વાતે વળગ્યો. મેં પૂછ્યું, "તુમ તો રોજ અપને ભાઈ કે સાથ જાતે હો, આજ ક્યુ નહીં ગયે?"

એ કંઈ ન બોલ્યો! આમેય અલ્લારખાં મારા વર્ગમાં આવ્યો ત્યારથી ચુપચુપ જ રહેતો. બસ એ એની સગામા થતી બેન જોડે જ બેસતો, બોલતો અને ખીલતો! બીજા સાથે બેસાડું તો કરમાઈ જાય! મેં ફરીથી પૂછ્યું તો એ માત્ર એટલું જ બોલ્યો, "પપ્પા આયેંગે.."

દસ મિનિટ થઈ છતાં એના પપ્પા ના આવ્યા એટલે મેં એને મારી બાઈક પર બેસવા કહ્યું. શરૂઆતમાં તો એ ન બેઠો.. સ્પષ્ટ હતું કે એને એના પપ્પા સાથે જવું હતું! ..પણ પછી બેઠો. બાઈક ઝાપાની બહાર નીકાળી, ત્યાં એના પપ્પાએ એકદમ બાજુમાં એક્ટિવાને જોરથી બ્રેક મારીને ઊભી રાખીને કહ્યું, "સોરી સર,  થોડી દેર હો ગઈ.."

"દેખો તો સહી.. ૨૦ મિનિટ હો ગઇ સ્કૂલ છુટે.." હું અકળાઈને બોલ્યો. એના પપ્પા આખા ધ્રુજી રહ્યા હતા! આંખો લાલઘૂમ અને ઊંડી ઉતરી ગઈ હતી! વાળ વિખરાયેલા હતા! અલ્લારખાં તરત જ મારી બાઈક પરથી ઉતરીને એના પપ્પાની આગળ એક્ટિવા પર ચડી ઉભો રહી ગયો!

"આપ મેરે બચ્ચે કે સાહેબ હો.. આપ સે ક્યાં છુપાઉ?.." કહીને એ નાનકડા અલ્લારખાંના પપ્પાએ બોલવાનું શરૂ કર્યું, "મૈં અભી જ જેલ સે છુટકર આ રહા હું! મૈને ઇસે બોલેલા મેં લેણે આઉંગા ઇસલિયે એ ઉસકે ભાઈ કે સાથ નઇ આયા..!"

આ સાંભળીને હું છક્કડ ખાઈ ગયો! એક નાનકડું બાળક પોતાના પિતાનું રાહ જોતું હતું- કે જે આજે જેલમાંથી છૂટીને આવવાના હતા! (શું વાંચનાર એની આંખો જોઈ શકે? વાંચી શકે? મેં એની આંખો જોઈ છે!)

"ક્યાં હુઆ થા?" મેં ધીમેથી પૂછ્યું.

એના પપ્પાએ ધ્રુજતા ધ્રુજતાં કહ્યું, "આપસે મૈં બિલકુલ જૂઠ નહીં બોલુંગા.. મૈં સુપારી લેતા હૂઁ! સબકો મારને કી.. એ દેખીયે.." કહીને એણે આજુબાજુ જોયું અને ધીમેથી મોટું ખંજર બતાવ્યું! મારી મુલાકાત કોઈ દિવસ આવા કોઈ વ્યક્તિત્વ સાથે નહતી થઈ, મને ડર લાગવો સ્વાભાવિક હતો-એમાંય 'સસલાના કૂળ'ના પ્રોફેશનમાં ખાસ!

એના પપ્પાએ આગળ ચલાવ્યું, "ગુજરાતમેં ઐસી એક ભી જેલ નહીં જહાં મેં ના ગયા હોઉં! એ દેખીયે.. ઔર ભી હૈ.." કહીને એણે મોબાઈલ કાઢ્યો અને એના 'કરતૂતો'ના ફોટા દેખાડ્યા! "દેખા..? યહાઁ દેખો.." કહીને એણે પોતાનું ગંદુ ટી શર્ટ થોડું ઊંચું કરી તીક્ષ્ણ વસ્તુના ઊંડા ઘા દેખાડ્યા!

હું સાવ હબકી ગયો! ફિલ્મી ક્રિમિનલ અને આમાં કોઈ ફરક નહતો! એણે આગળ ચલાવ્યું, "અબ એ સબ કરને મેં ક્યાં હૈ.. ગોલી કી ટેવ પડ ગઈ હૈ.. ૨૫૦૦ રૂપએકી આતી હૈ.. હરરોજ પીની પડતી હૈ.." ..કહેતાક એણે નાક પાસે હાથ લઇ જઇ સૂંઘવાનો ઈશારો કર્યો! "..જબ તક નૈ પીઉંગા તબ તક સાલા કુછ કરનેકો મન નૈ કરેગા."

"ઇસિલિયે ઇતના હિલ રહે હો?" એના ધ્રુજતા શરીરને જોઈને મેં પૂછ્યું.

"હા.. એ ઉસીકી વજહાં સે હૈ!"

"કિતને બચ્ચે હૈ તુમ્હારે?" મેં પૂછ્યું.

"ચાર.. એ અલ્લારખાં તીસરે નંબર કા હૈ!"

"બચ્ચો કે સામને દેખો.. ઔર યે સબ છોડ દો" મેં કહ્યું.

"નહીં હોગા." એણે ચોખ્ખી જ ના પાડતા કહ્યું, "વો ઇન્સ્પેક્ટર ભી બોલ રહે થે.. તું એ સુપારી લેણે કા ધંધા બંધ કર દે.. મૈને ઉનકો દારૂ ઓર પાઉડર બેચને કો બોલા.. તો ઉંનોને ભી બોલા..જો કરના હૈ કર.. લેકિન ક્યાં હૈ.. કભી વો ગોલી કે પૈસે નૈ મિલતે ને? ..તબ બહોત દિકકત હોતી હૈ."

આટલું સાંભળ્યા પછી હું શું બોલું? મેં ખાલી એટલું કહ્યું, "જો કરો વો.. બચ્ચોકી પઢાઈ ચાલુ રખના!"

"અરે સાહબ.. અબ જો ભી કરતા હું ઇનકે લિયે તો કરતા હું. મેરા નંબર તો હૈ ને તુમ્હારે પાસ..? કભી ભી.. કુછ ભી.. રાત કો ભી કુછ જરુર પડે યા કોઈ લફડા હો તો તુરંત ફોન કરના યા ફિર ગેટ કે પાસ વો લારીવાલા હૈ ને.. ઉનકો પૂછના *** કહાં હૈ? મુજે સબ યહાં ઇસી નામ સે જાનતે હૈ!"

"ઠીક હૈ.. જો ભી હો.. તુમ બચ્ચોકો પઢાના.." કહી મેં બાઈક ચાલુ કર્યું. એણે પણ એકટીવા ચાલુ કર્યું અને જે ઝડપે આવ્યો હતો એ જ ઝડપે ભગાવ્યું!

હું થોડીવાર એને જતાં જોઈ રહ્યો! પછી મેં પણ ઘર તરફ પ્રયાણ કર્યું. ૧૦૦ મીટર આગળ જોયું તો અલ્લારખાં ચાલીને ઘેર જઇ રહ્યો હતો! મેં બાઇક ઉભી રાખી પૂછ્યું, "તારા પપ્પા ક્યાં?" એણે હાથના ઇશારાથી બતાવ્યું. એના પપ્પા એમનાં જેવા મિત્રો સાથે ઉભા હતા!

..આખરે એ છોકરાને એકલા જ ઘેર જવું પડ્યું!
*******

બાળકના કૌટુંબિક ઇતિહાસ જાણવાના હેતુસર મેં નાનકડી  'X' ને પૂછ્યું, "તારા પપ્પા શુ કરે છે?"

એણે સહજ નિર્દોષતાથી જવાબ આપ્યો, "વો તો દારૂ બેચતે હૈ."

"..અને મમ્મી?"

"મમ્મી ભી ઘર પે દારૂ બેચતી હૈ."
********

પોતાની દાદીના ઘેર રહેતી 'Y' ના પપ્પા વધુ દારૂ પીવાથી અને મમ્મી એક્સિડન્ટમાં મૃત્યુ પામ્યા છે! દીકરાની એક ઓળખસમી 'Y'ને દાદી પોતાના કામધંધાને કારણે રેગ્યુલર સ્કૂલે નથી મોકલી શકતાં!
********

ઘરેલુ ઝઘડામાં ધો.૧માં નામ લખાવ્યા બાદ માત્ર બે દિવસ જ શાળાએ આવી શકેલો 'Z' હવે શાળાએ આવ્યો ખરો, પણ એનું ધ્યાન ભણવામાં નથી લાગતું! એ નાની નાની વાતોમાં રડવા લાગે છે! એને ઘેર જવું છે! પાછો શાળાએ આવતો બંધ થતાં જાણવા મળ્યું કે એની મમ્મીને એના સાસરિયાઓએ ઘરની બહાર કાઢી મૂકી છે, એ પણ સામાનસહિત!
*********

બાળકી 'O' છેલ્લા એક માસથી શાળાએ આવી શકી નથી! પિતાને આ બાબતની પૂછપરછ કરતા જાણવા મળે છે કે એની મમ્મી એક મહિનાથી હોસ્પિટલમાં દાખલ છે અને ઘરમાં એને સાચવવાવાળું કોઈ નથી એટલે એ એની મમ્મી સાથે હોસ્પિટલમાં જ રહે છે!
*********

'A' નામના બાળકના મમ્મી છે જ નહીં! વિગતે જાણવા મળ્યું કે એના મમ્મી એને મૂકીને બીજા જોડે જતી રહી હોઈ માંના પ્રેમથી વંચિત 'A'નું તોફાન દિનપ્રતિદિન વધી રહ્યું છે! વર્ગમાં એ 'ન્યુસન્સ' બની રહ્યો છે!
*********

આવા કઇ કેટલાયે અલ્લારખાં દિલમાં ઘણું છુપાઈને આવે છે! *એ શા માટે ભણવામાં નબળા છે? એ શા માટે એકલાં એકલાં રહે છે? એ શા માટે ચૂપચાપ રહે છે? એ શા માટે મૂંઝાય છે? એ શા માટે તોફાન કરે છે? એ સમજાય છે??*

જે બાળકને માત્ર એટલી જ ખબર પડતી હોય કે એના પપ્પા એને લઈને ઘેર ન ગયા, એને ભણવાનું મન ક્યાંથી થાય? ખરેખર એને અત્યારે જરૂર છે, માત્ર હૂંફની!! જાણો છો?? અલ્લારખાંને હું ખાલી એમ કહું કે, "બેટા મારી પાસે બેસ" તોય ઘણું! ભણવાનું તો એને આવડી જ જવાનું છે! યાદ રહે, નાનપણમાં પ્રેમભરી હૂંફ ન મેળવી શકનારા વધુ ભણેલા લોકો જ 'બ્રેઇન વોશિંગ'નો સૌથી વધુ શિકાર બની આતંકવાદી બનતા હોય છે! મારી શાળાના આવા દરેક અલ્લારખાં માટે મારું હદય કરુણામય છે!

અસંવેદનશીલ બની ગયેલા, માત્ર રોફ જમાવવા આવતા, અવાસ્તવિક સૂચનાઓ લખતાં અને આપતા, મનમાં પડી ગયેલી 'ખરાબ શાળા'ની છાપને ભૂસવા તૈયાર ના હોય એવાં જડભરત અધિકારીઓ આવા સમયે પણ શું કહે??.. ''અલ્લારખાંને વાંચતા કે લખતા કેમ નથી આવડતું?"

અરે સાહેબ, આના માટે કાન અને હદય બંને જોઈએ! અને અફસોસ કે આમાંનું એકેય તમારી પાસે નથી, કારણ કે તમે બહુ જ ભણેલા છો!!
********

યજ્ઞેશ રાજપૂત
લ.તા. ૧૨.૮.૧૯

ટિપ્પણીઓ નથી:

ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો